“Smaki Białorusi: innowacyjne produkty turystyczne sposobem na wszechstronny rozwój przedsiębiorczości wiejskiej” – projekt, którego celem jest wsparcie mikro-przedsiębiorczości wiejskiej na północno zachodniej Białorusi – poprzez stworzenie i promocję sieciowego produktu typu „foodie-soft adventure” – wiejskiej turystyki krajoznawczej: kulinarno-rowerowej (tastesofbelarus.org).
W efekcie projektu powstaną dwie zintegrowane – t.j. działające w formule rent&drop – wypożyczalnie rowerów z możliwością zwrotu nie wyłącznie w miejscu wypożyczenia (w Łyntupach i w Trabutiszkach), a także trzy trasy turystyczne, wraz z ofertą turystyczną na szlakach.
Stworzony produkt turystyczny promuje ogromny, a w dużej mierze niewykorzystany, potencjał turystyczny rejonu postawskiego, obwodu witebskiego – obszaru o urozmaiconym, pofałdowanym polodowcowym krajobrazie: z morenami, spektakularnymi ozami (m.in. na trasie z Chutoru Bałduk do Pieszkowiec), rynnami Bałduku, z głębokimi nieckami jezior wytopiskowych (jak np. Akuniok), z wysokimi, bezodpływowymi bagnami – mszarami i niskimi torfowiskami w dolinach rzek i strumieni. Wszystko to na terenie o niezwykłym bogatym wielokulturowym dziedzictwie – białoruskim, polskim, żydowskim, rosyjskim, tatarskim oraz tzw. staroobrzędowców.
W projekcie wytyczono trzy trasy rowerowe – dostępne także dla turystyki pieszej, z potencjałem rozwoju turystyki narciarskiej – biegowej i śladowej.
Pierwsza, zielona trasa prowadzi z Romaniszek, przez Trabutiszki, do Łyntup.
W Romaniszkach można zwiedzić ruiny XVIII-wiecznego dworu – zachował się alkierz, oficyna, spichlerz oraz resztki parku. We wsi gospodarze oferują miód lipowy, spadziowy i gryczany z własnej pasieki, natomiast w Trabutiszkach w ofercie znajdują się m.in. świeżo wyciskane soki z jabłek i buraków oraz lokalne nalewki. Ponadto, w Trabutiszkach mieści się muzeum etnograficzne. Łyntupy szczycą się własnym piernikiem – wytwarzanym według receptury z połowy XVIII wieku; w projekcie produkt zostanie zwaloryzowany i promowany. W Łyntupach znajdują się dwa zabytki z początku XX wieku – neoklasycystyczny kościół oraz pałac Biszewskich, zbudowany w stylu neorenesansowej willi włoskiej. W każdym z punktów można będzie znaleźć studnię z wodą pitną.
Druga trasa prowadzi z Łyntup do Chutoru Bałduk, na terenie Naroczańskiego Parku Narodowego.
W Chutorze można napić się herbaty ziołowej i zjeść suszone owoce. Można także wziąć udział w plenerze – malarskim bądź ekologicznym. Warto odwiedzić Bałduk latem – prowadzone są wtedy warsztaty kulinarne, podczas których można dowiedzieć się, jak pogodzić tradycyjną kuchnię z nowymi trendami w kuchni czy np. dietą bezglutenową. Również tutaj można napić się wody ze studni.
Ostatnia z tras łączy Łyntupy i Kaptaruny.
W Kaptarunach funkcjonuje tzw. Kaptaruny Art Village – centrum kultury, którego założycielem jest Artur Klinov, znany białoruski pisarz. W Kaptaruny Art Village organizowane są wieczory literackie, koncerty czy festiwale filmowe (w sezonie przyjeżdża tu nawet 600 osób). W ofercie kulinarnej znajduje się zupa rybna, przygotowywana według oryginalnego, miejscowego przepisu.
Szlaki zbiegają się w centrum Łyntup – przy budynku Centrum Kultury “Kultyvatar”, gdzie w dawnej bursie szkolnej (przyszłym hostelu) powstała jedna z dwóch wypożyczalni rowerów. Druga z wypożyczalni znajduje się w Triabutiszkach. Do wypożyczalni zostanie zakupionych 18 rowerów.
Ofertę na nich koordynuje Centrum Kultury “Kultyvatar” – główny białoruski partner projektu.
Za sprawą projektu, w gruntownie remontowanym zabytkowym budynku dawnego kasyna oficerskiego (późniejszej szkoły), teraz należącym do “Kultyvatara”, powstaje punkt informacyjny dla turystów. Obok budynku znajdować się będzie kawiarnia, prowadzona przez certyfikowaną baristkę – mówiącą po angielsku, polsku i włosku. W kawiarni będzie dostępny darmowy Internet, organizowane będą warsztaty.
Dodatkowo, udało się wyremontować dach w wypożyczalni rowerów, a także zakupić profesjonalny sprzęt do wytwarzania soków czy też torebki hermetyczne na kacze mięso (dla fermy kaczek w Wieliczkach).
Względnie dobra jakość sygnału komórkowego na całym obszarze projektu przesądziła o stworzeniu przewodnika on-line: aplikacji internetowej (działającej zarówno online, jak i offline) tastesofbelarus.org – która ułatwia poruszanie się po trasach rowerowych.
Projekt realizowany jest wspólnie przez Fundację Polityki Rozwojowej, Stowarzyszenie “Podlaskie Smaki” oraz Centrum Kultury “Kultyvatar”, przy współpracy z administracją rejonu postawskiego.
Projekt finansowany ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych w ramach programu polskiej współpracy rozwojowej Polska Pomoc 2019.